XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa

Testuingurua

Yarza Elizaran, Pedro Manco de Villabona

Hemeretzi urterekin hasi zen zesta profesionalean eta eskubiko besoa galdu arazi zion istripuak eragindako krisia gaindituta.

Kasu berezi honen fitxa zabaltzen dugu Antonio Peña y Goñi kazetariak besomotzaz idatzi zuena hemen azaltzeko:

Chiquito de Eibarrek eragindako pilotarien berpizteak, beste asko eta asko bezala, frontoira eraman zuen.

Geratzen zitzaion beso bakarraz jokatzen ikasi zuen eta iaioa izateaz gain, erakutsi zuen konstantziak eta entusiasmoak lagunduta, laster lortu zuen trebetasuna luzean eta errebotean, herrian eta iparraldeko frontoietan arrakasta lortuz.

Inguruko frontoietan arrakastatsu jokatu ondoren, Argentinara joan zen.

Aurreko mende bukaeran Buenos Aires-eko NACIONAL eta PLAZA EUSKARA frontoietan jokatzen ziren txapelketetan partaide izan zen.

Espainiara itzuli eta Madril-eko FIESTA ALEGRE eta EUSKAL JAI-ko taldeetako partaide izan zen.

1883 eta 1884 urteetan aurreko pilotalekuak konbinatu zituen.

Ondoren Bartzelonako BETI JAI-n jokatzera joan zen.

Aldi batean (1895) Pariseko frontoian jokatzeko kontratatu zuten.

Rio de Janeiroko (Brasil) CATTETE frontoiak ere ezagutu zuen honen trebetasuna.

Gure herrira behin betiko itzulita, Bizkaiko ABANDO, DEUSTO, Durangoko MUNICIPAL-en (1886), BERGARA-n (1885), Donostiako ATEGORRIETA-n eta garaiko pilotalekuetan aritu zen.

Hamabost urtez etengabe jokatu ondoren (1880tik 1895era gutxi gora behera), ezkerreko besoa sakrifikatzez utzi zuen.

Azken pasadizua: garaiko berrien arabera, 1896ko abuztuaren 19an ATOCHA frontoian (gaur hospitale militarra) Indalecio Sarasquetaren (Chiquito de Eibar) aurka beherakadan dagoeneko aurka aurrez-aurre partidua jokatu zuen, baita 50-45 irabazi ere!

Billabonatarrek bereziki ospatu omen zuten, zeren sentimenduaz gain diru asko jokatu omen zuten.

ERREBOTE-aren eta babesten duen Kirol Elkartearen omenetan, ezin dugu aipatzeke utzi LUR edizioan irakurri duguna: Manco de Villabona-k ehun urte ondoren bizirik dagoen joko honen zaletasuna handitu egin zuen, eta BEHAR ZANA Elkarteak ere badu eragina kirol hau kontu handiz zaindu baitu, joko zaharraren eta modernoaren arteko bilgunea izateko.

Elkarte pilotazale honen konstantzia eta sakrifzioari esker, erreboteak ehun urte baino gehiagoko bizitza du.

Kantxan aurrelari nahiz atzelari, egoeraren arabera, baina bereziki aurreko koadroetan maixu zen (297 - Euskaldunak, LUR).

Jaioterrian abelzain egin zen. Bertan hil zen.